Gebruikerservaring – ook wel User Experience of simpelweg UX genoemd – is de meest beslissende factor die bepaalt hoe gebruikers denken over een product of dienst. Toch is UX Design vaak het ondergeschoven kindje bij het ontwikkelen van producten of diensten. Als je een product beter bekijkt, blijkt vaak dat het UX Design is afgestemd op de onderliggende technische structuur van het product, terwijl UX in feite een leidende rol had moeten spelen in de structuur en het ontwerp van het product. In de afgelopen jaren, of zelfs de afgelopen decennia, is het bijna gebruikelijk geworden om producten te ontwerpen en ontwikkelen met allerlei geavanceerde functies, zonder echt goed te weten wat een gebruiker nu eigenlijk nodig heeft en wil.
Er is echter een verandering merkbaar. Hoewel het al lang niet meer vanzelfsprekend is dat ontwikkelaars ook UI-schermen ontwerpen (vaak door ze eenvoudigweg te vullen met velden uit de backend-database), bestaat de uitdaging steeds meer uit een complete paradigmaverschuiving naar gebruikersgericht productontwerp.
De meeste bedrijven hebben nu speciale teams met UX Designers. Maar wordt hun potentieel wel volledig benut? Heeft de UX van de producten echt de hoge kwaliteit die je zou verwachten van speciale ontwerpteams? Hebben UX Designers het gevoel dat ze al hun creativiteit en innovativiteit kwijt kunnen in hun werk?
Met andere woorden: is er sprake van een succesvol, goed gestructureerd UX-team dat bijdraagt aan het ontwikkelen van hoogwaardige producten die mensen graag gebruiken? Dit klinkt misschien als een utopie, maar er zijn wel degelijk manieren om deze situatie zoveel mogelijk te benaderen.
Inzicht in de uitdagingen van UX Design-teams
Een veelvoorkomende uitdaging waarmee managers van UX Design-teams worden geconfronteerd, is het lage moreel en de ontevredenheid van medewerkers. Als je hier dieper op ingaat, zul je merken dat de redenen hiervoor bijna altijd samenhangen met de structuur en het beleid van de organisatie. Bijvoorbeeld:
- Ontwerpers hebben het gevoel dat ze bij het ontwikkelen van een product niet als gelijkwaardige partners worden behandeld, maar slechts als dienstverlener
- Ontwerpers worden vaak te laat bij het proces betrokken en hebben weinig inspraak in het ontwerp van de UX, maar volgen eenvoudigweg de instructies van andere teams
- Ontwerpers krijgen te horen dat ze niet te veel vragen moeten stellen, omdat iedereen bezig is met een race tegen de klok
- Als er kritiek is op de gebruikersinterface, worden de UX Designers als enige verantwoordelijk gehouden, zonder te kijken naar de beperkingen waarmee ze mogelijk te maken hebben gehad
Klinkt dit bekend? In de meeste middelgrote tot grote bedrijven worden meerdere producten en diensten tegelijk ontwikkeld door verschillende teams. UX Designers uit het hele bedrijf worden aan zulke projecten toegewezen. Zij zijn vaak de enige ontwerper in het project. Hierdoor krijgen ontwerpers niet het gevoel dat ze tot een community behoren. Als ze tegen een uitdaging aan lopen, weten ze niet bij wie ze terechtkunnen. Soms werken verschillende ontwerpers in verschillende projecten aan hetzelfde probleem, wat leidt tot dubbel werk en inconsistente oplossingen. Hoewel tijdgebrek in de praktijk uiteraard een rol speelt, kunnen structurele tekortkomingen wel degelijk worden aangepakt en verholpen, zodat iedereen een positieve bijdrage aan een project kan leveren — inclusief ontwerpers.
Belangrijke rollen en verantwoordelijkheden in een ontwerpteam
'UX Design' is een brede term die allerlei aspecten van een gebruikersinterface omvat. Binnen een UX-team moet er dan ook sprake zijn van een duidelijk onderscheid tussen de verschillende rollen, die elk verantwoordelijk zijn voor een specifiek aspect van de UX en naadloos moeten samenwerken.
Researcher
Researchers worden al vroeg in het proces betrokken bij het ontwerp van een product of dienst. Ze raadplegen een representatieve groep van potentiële gebruikers om inzicht te krijgen in hun vereisten en mogelijke knelpunten. Vervolgens delen ze de verzamelde gegevens met de andere leden van het UX-team. Later in het proces helpen ze met het evalueren en meten van de effectiviteit van het ontwerp.
UX Designer
Een UX Designer creëert een conceptueel ontwerp voor de algemene interactie van het product en maakt vervolgens een prototype van de interactieve gebruikersinterface, die voornamelijk laat zien hoe een gebruiker interactie heeft met het systeem en de UI-overgangen die daardoor optreden.
De UX Designer speelt een leidende rol bij het vertalen van het concept naar een ontwerpstructuur.
Visueel ontwerper
De visueel ontwerper zorgt ervoor dat alle visuele elementen communiceren hoe het product of de dienst werkt. Deze persoon gebruikt de kleuren en UI-elementen om een beeldtaal te ontwikkelen die gebruikers vertelt wat ze moeten doen.
Informatie-ontwerper
De informatie-ontwerper is verantwoordelijk voor de taalaspecten van de gebruikersinterface, zoals de labels, infotips en responsberichten, evenals de informatiearchitectuur van de inhoud die in het product of de dienst wordt gepresenteerd, waardoor de leesbaarheid, voorspelbaarheid en bruikbaarheid van de inhoud worden gewaarborgd.
UI-ontwerper
De UI-ontwerper gebruikt het werk van de bovenstaande rollen om alle benodigde middelen (schermen, secties, bedieningselementen, enz.) te creëren.
Front-end engineer
Front-end engineers bouwen volledig functionerende gebruikersinterfaces op basis van het ontwerp van de bovenstaande teamleden.
Leidinggevende en managementrollen
Naast de rollen van individuele medewerkers, zijn er binnen een ontwerpteam ook bepaalde leidinggevende en managementrollen.
Design Architect
Een Design Architect:
- heeft uitgebreide kennis van de ontwerpprincipes en hoe ze moeten worden toegepast
- denkt conceptueel en ontwikkelt conceptuele modellen van een ontwerp
- is op de hoogte van de ontwerpactiviteiten die binnen verschillende projecten plaatsvinden
- beheert een gedeelde database van 'bouwstenen'
- fungeert als belangenbehartiger en mentor voor ontwerpers.
Design Lead
Een Design Lead:
- beheert en treedt op als moderator voor ontwerpprocessen
- stuurt en ondersteunt ontwerpers in hun dagelijkse werk
- neem beslissingen in diverse ontwerpgerelateerde situaties
Design Manager
Een Design Manager:
- is verantwoordelijk voor de mensgerichte aspecten van een UX-team
- verzorgt administratieve taken, zoals budgetten en schattingen
Processen en workflows voor design teams
Naast duidelijke rollen en verantwoordelijkheden, is het essentieel om doordachte processen en workflows te hebben die ontwerpers ondersteunen bij hun dagelijks werk en ze helpen hun volledige potentieel te benutten. Hoewel de specifieke kenmerken van processen en workflows per organisatie verschillen, moet over het algemeen rekening worden gehouden met de volgende factoren:
- Samenwerking tussen ontwerpers
- Gelijkwaardige samenwerking met productengineering
- Verantwoording afleggen
- Objectieve evaluatie en beoordelingen
Samenwerking tussen ontwerpers
Samenwerking is essentieel om kennis te delen, dubbel werk te voorkomen, consistente oplossingen te vinden voor gedeelde problemen, best practices vast te stellen, om hulp te vragen en het gevoel te krijgen bij een community te horen. Er zijn dingen die je als Design Manager kunt doen om de samenwerking tussen ontwerpers te bevorderen. Organiseer bijvoorbeeld regelmatig bijeenkomsten waar ontwerpers samenkomen die in het hele bedrijf aan verschillende projecten werken. Met een duidelijke agenda kunnen zulke bijeenkomsten tot allerlei positieve resultaten leiden. Een ander idee is om ontwerpers uit verschillende projecten regelmatig samen te brengen in een soort ‘ontwerpstudio’ waar ze aan ontwerpactiviteiten kunnen werken.
Gelijkwaardige samenwerking met productengineering
Als het ontwerpteam niet alleen als dienstverlener wordt behandeld, maar als gelijkwaardige partner bij de ontwikkeling van een product, kan dit leiden tot fantastische resultaten. Ontwerpers die betrokken zijn bij de definitiefases van een product kunnen hun unieke perspectief naar voren brengen. Als UX Design een gelijkwaardige rol speelt in het algehele productontwerp, resulteert dit in echt gebruikersgerichte producten die tot een hogere klanttevredenheid leiden.
Als je een leidinggevende functie hebt in het UX Design-team, neem dan initiatief om je teamleden te betrekken bij de vroege fasen van de productontwikkeling. Ontwikkel overkoepelende processen met de goedkeuring van stakeholders uit andere teams, zodat de betrokkenheid van UX Designers als iets vanzelfsprekends wordt gezien. Bepaal welke leden van je team goed zijn in onderzoek en interviews om inzicht te krijgen in het perspectief van de gebruikers, en wijs die teamleden toe aan de beginfasen van een project.
Verantwoording afleggen
Verantwoording afleggen is een belangrijk aspect van elke professionele discipline, en UX Design vormt hierop geen uitzondering. UX Design is een creatief vakgebied, maar zonder verantwoording af te leggen, levert het mogelijk niet de gewenste resultaten op. Als leidinggevende van een UX-team, is het belangrijk dat je over processen beschikt om de voortgang van activiteiten en actiepunten te volgen. Daarnaast heb je processen nodig voor schattingen, beoordelingen en evaluaties. Het is belangrijk om je team niet te belasten met te veel tijdrovende processen, maar om de processen zo in te richten dat ze passen binnen de dagelijkse workflow van ontwerpers.
Objectieve evaluatie en beoordelingen
Een goed uitgangspunt hierbij is: ‘Het werk is pas af als het is beoordeeld’. Dit garandeert niet alleen dat de resultaten van goede kwaliteit zijn, maar voorkomt ook vervelende verrassingen. Neem beoordelingen op in het ontwerpproces, met duidelijk gedefinieerde doelstellingen en stakeholders. Stel objectieve en constructieve richtlijnen voor beoordelingen op, die niet leiden tot bitterheid en teleurstelling bij ontwerpers. Zorg er ook voor dat ontwerpers openstaan voor objectieve feedback op hun ontwerpen, zonder dit direct persoonlijk op te vatten. Het kost tijd voordat iedereen aan een beoordelingsproces gewend is. Teamleden zullen het aanvankelijk wellicht als onaangenaam ervaren en zich ertegen verzetten. Als leidinggevende moet je er echter voor zorgen dat iedereen er uiteindelijk de voordelen van inziet.
Statistieken om het succes van je team te meten
Als je eenmaal een goede structuur en een reeks uitgebreide processen hebt om je ontwerpteam te ondersteunen, zou je verwachten dat alles helemaal in orde is. Maar hoe weet je of je hebt bereikt wat je voor ogen had? Maak gebruik van statistieken om te evalueren in hoeverre ontwerpen geslaagd zijn. Met aanvullende teamstatistieken kun je meten hoe het team heeft gepresteerd en hoe het de individuele leden is vergaan. Zo kun je bijvoorbeeld in kaart brengen in hoeverre je schattingen afweken van de werkelijkheid, hoe eindgebruikers de UX beoordelen, hoe stakeholders van buiten het ontwerpteam het proces hebben ervaren, en belangrijker nog: wat ontwerpers vonden van het werken in het team. Door deze gegevens te verzamelen, kun je verbeteringen doorvoeren in de structuur en processen, zodat er een cyclus van continue verbetering ontstaat.
Samengevat
Organisaties die producten of diensten willen aanbieden met een hoogwaardige UX, hebben een team nodig met gemotiveerde en tevreden UX Designers die hun potentieel volledig kunnen benutten. Hiervoor is het volgende nodig:
- Duidelijk afgebakende rollen en verantwoordelijkheden
- Een reeks processen om ontwerpers te ondersteunen in hun dagelijks werk
Als dit eenmaal op orde is, kun je het succes van je team meten met de juiste statistieken en de resultaten gebruiken voor voortdurende verbetering.
Het is bijzonder nuttig om over een speciale tool te beschikken om je ideeën te implementeren en een succesvol ontwerpteam op te zetten dat naadloos samenwerkt. Keen Design heeft daarom Design Studio ontwikkeld: een platform waarop ontwerpers kunnen samenwerken, ongeacht hun fysieke locatie, en met elkaar kunnen communiceren, ideeën kunnen bedenken, elkaars werk kunnen beoordelen, hulp kunnen vragen en bieden, databases kunnen opbouwen en nog veel meer! Nieuwsgierig? Bekijk het Design Studio-programma vandaag nog.